English & other languages: click here!
1 Petrus 3 - Dienstbaarheid en Lijden
Als we de - overigens juiste - uitdrukking van de vertalers zouden overnemen, zou hier boven moeten staan "Onderworpenheid en Lijden". Het woord ' onderwerpen' heeft in ons spraakgebruik zo'n slaafse bijklank. Ik denk dat het woord 'dienstbaarheid' beter de betekenis weergeeft. Het gaat er om de ander in zijn door God gegeven waarde te erkennen en die persoon vanuit liefde dienstbaar te zijn. In het vorige hoofdstuk kwam dit aan de orde met betrekking tot de onderdanen van de overheid, tot de slaaf of huisknecht ten opzichte van zijn meester/baas en in dit hoofdstuk komt het huwelijk aan de orde. Opgemerkt moet worden dat dit alleen een goede uitwerking heeft als alle partijen zich ervan bewust zijn dat YHWH boven hen staat aan wie zij in liefde dienstbaar behoren te zijn, zoals ook Yeshua dienstbaar was aan God de Vader.
Juist omdat op dit terrein er zoveel mis gaat in dit zondige bestaan, wordt men geconfronteerd met lijden. Petrus is de apostel die het vaak over lijden heeft. Maar lijden in geloof en liefde baant de weg van 'door lijden tot heerlijkheid!'
1 Petrus 3:1-2 Evenzo, vrouwen, wees uw eigen mannen onderdanig; opdat ook, als sommigen aan het Woord ongehoorzaam zijn, zij door de levenswandel van de vrouwen zonder woorden gewonnen mogen worden, 2. doordat zij uw reine levenswandel in de vreze des Heeren waarnemen.
1 Petrus 3:1-2 Evenzo, vrouwen, wees uw eigen mannen onderdanig...... gelukkig staat hier niet: "Mannen houdt je vrouwen onder de duim". Deze oproep is aan de vrouw gericht. Het moet een gave, een gesteldheid van haar hart zijn, die uit liefde voortkomt, niet iets wat afgedwongen wordt. Het is dezelfde toewijding die Yeshua had voor Zijn Vader. Zo vormen ze een samengestelde éénheid, zo vormen man en vrouw in het huwelijk een samengestelde éénheid, samen als beeld van God.
Genesis 1:27 En God schiep de mens naar Zijn beeld; naar het beeld van God schiep Hij hem; mannelijk en vrouwelijk schiep Hij hen.
In deze Bijbeltekst staat "uw eigen mannen"! Gelukkig hoeven de vrouwen niet alle mannen onderdanig te zijn, zoals je dat in de Islam wel tegenkomt. Dat zou een wettische aangelegenheid zijn, terwijl het bedoeld is voor een mooie liefdevolle relatie. Het is een onderwerping aan de autoriteit van de man. Dit kan heel goed in overeenstemming zijn met gelijkheid wat betreft belangrijkheid, waardigheid en eer. Yeshua was onderworpen aan zowel Zijn ouders als aan God de Vader, maar was niet lager dan één van hen. Het gebod aan vrouwen om zich te onderwerpen aan hun man mag nooit worden opgevat als zou zij een lager soort mens zijn.
opdat sommigen die aan het Woord ongehoorzaam zijn, door de levenswandel van de vrouwen zonder woorden gewonnen mogen worden....... deze Goddelijke instelling van de verhouding in het huwelijk, zal een man die God ongehoorzaam is, opvallen. Dat kan het goede uitwerken in zijn hart, al is dat geen garantie. Ze zullen ongetwijfeld de zuivere gelovige levenswandel van hun vrouw opmerken. Het spreekt vanzelf dat als een vrouw een man heeft die ongehoorzaam is aan God een zwaardere taak heeft. Ze moet niet in de verleiding komen om hem te veranderen, tegen hem te preken. Het is haar manier van leven met God en vanuit Zijn richtlijnen, waardoor God het hart van de man wil bereiken.
1 Petrus 3:3-4 Uw sieraad moet niet bestaan in iets uiterlijks: het vlechten van het haar, het dragen van gouden sieraden of het aantrekken van mooie kleren; 4. maar uw sieraad moet zijn de verborgen mens van het hart, met het onvergankelijke sieraad van een zachtmoedige en stille geest, die kostbaar is voor God.
Uw sieraad moet niet bestaan in iets uiterlijks....... een gelovige vrouw moet er niet op uit zijn om op te vallen door uiterlijkheden, zoals modieuze kapsels, kleding en sieraden. Het is niet de opsmuk van deze wereld die haar mooi maakt.
Uw sieraad moet zijn de verborgen mens van het hart...... het is dat wat Gods Geest in haar heeft uitgewerkt wat naar voren moet komen. Het is de innerlijke rust en de vriendelijkheid die haar moet kenmerken.
het onvergankelijke sieraad van een zachtmoedige en stille geest, die kostbaar is voor God...... het sieraad dat Gods Geest in haar uitwerkt, verdwijnt niet met het ouder worden. Die innerlijke mens wordt van dag tot dag vernieuwd (2 Korinthe 4:16). De wereld hecht daar geen waarde aan, maar het heeft eeuwigheidswaarde. De zachtmoedige en stille geest maakt haar kostbaar voor God. Voor Hem leven wij!
1 Petrus 3:5-6 Want zo tooiden zich voorheen ook de heilige vrouwen, die op God hoopten, en hun eigen mannen onderdanig waren; 6. zoals Sara Abraham gehoorzaamde en hem heer noemde. U bent kinderen van haar geworden, als u goeddoet en niet bevreesd bent voor enig ding dat u angst zou kunnen aanjagen.
Want zo tooiden zich voorheen ook de heilige vrouwen...... in het eerste testament staan daarvan mooie voorbeelden. Het is niet een nieuwe levensstijl waartoe Petrus de vrouwen oproept. De gelovige vrouwen in een ver verleden hadden dit al begrepen.
die op God hoopten, en hun eigen mannen onderdanig waren....... deze vrouwen vertrouwden op God en namen ten opzichte van hun man de juiste positie in. Ze deden geen pogingen om de man om te vormen naar hun eigen ideaalbeeld, maar vertrouwden op God, die leiding moest geven aan hun relatie. Ze wisten in dit alles hun plaats als hulp van de man. Het Hebreeuwse woord dat in Genesis 2:18-20 voor hulp gebruikt wordt is עֵזֶר 'ezer'. Dat woord komen we ook tegen in de naam van Eliëzer, wiens naam betekent "God is mijn hulp". Nu wil ik natuurlijk niet de vrouw op één lijn daarmee zetten. Zo'n hulp was ze in Genesis 3 niet voor haar man. Maar het geeft wel aan dat het meer betekent dan een 'hulpje' te zijn.
zoals Sara Abraham gehoorzaamde en hem heer noemde....... Sara gehoorzaamde haar man en door hem ' heer' te noemen toonde ze haar respect voor hem. Er zijn ook andere manieren om je respect te tonen.
U bent kinderen van haar geworden, als u goeddoet en niet bevreesd bent..... in Israël - en misschien ook onder de verstrooide Joden tot wie Petrus zich richtte, zegende men de meisjes altijd met "Moge God je maken als Sara, Rebekka, Rachel en Lea." Dat lijkt me ook de aanleiding dat deze vrouwen in dit verband ten voorbeeld worden gesteld. Als de vrouwen, net zo als deze aartsmoeders, het goede doen en vertrouwende op God niet bang zijn, dan zijn ze inderdaad geworden zoals Sara, Rebekka, Rachel en Lea. Ware dienstbaarheid kent haar plaats van zowel gehoorzaamheid als respect in het huwelijk. Sara gehoorzaamde Abraham, zelfs toen het moeilijk was en toen hij ongelijk had (zoals in Genesis 12:10-20).
1 Petrus 3:7 Evenzo, mannen, woon met begrip met haar samen; geef de vrouw, als de zwakkere, haar eer; u bent immers ook mede-erfgenamen met haar van de genade van het leven; opdat uw gebeden niet verhinderd worden.
mannen, woon met begrip met haar samen....... nu wordt de man aangesproken. YHWH zegt hier dat hij begripvol met zijn vrouw moet omgaan. Het feit dat de man in de Schrift het hoofd van het huwelijk wordt genoemd geeft hem geen vrijheid om over zijn vrouw als een tiran te heersen zoals dat in Genesis 3:16 als een gevolg van de zondeval wordt genoemd. Er zijn trouwens ook vrouwen die over hun man heersen en dat is niet minder kwalijk. In Christus zullen de echtelieden ernaar zoeken om samen het beeld van God te vormen, zoals ook Yeshua van harte ondergeschikt was aan de Vader die in Hem Zijn Geliefde zag. Dat is het goddelijk begrip voor elkaar.
geef de vrouw, als de zwakkere, haar eer....... echtgenoten geven elkaar de eer die ieder toekomt. In de Statenvertaling wordt de vrouw een 'vrouwelijk vat' genoemd. Dat woordje 'vat' is in de HSV weggevallen. In het Grieks staat er σκεῦος 'skeuos' , wat zoiets als 'vat' of instrument betekent (Strong 4632) en dus te maken heeft met het lichaam. De vrouw is doorgaans lichamelijk zwakker dan de man.
u bent immers ook mede-erfgenamen met haar van de genade van het leven...... man en vrouw zijn ieder afzonderlijk mede-erfgenamen van genade en toekomstig heil. Ze hebben een erfenis die in de hemel voor hen is weggelegd, zoals Petrus eerder schreef (1 Petrus 1:4). In Christus zijn ze geestelijk gezien, behalve man en vrouw ook broeder en zuster.
opdat uw gebeden niet verhinderd worden....... als we tegen de orde van God ingaan dan zal de hemel van koper blijken. Zo belangrijk is het om ook binnen het huwelijk Gods richtlijnen in acht te nemen. Het gebed van de oprechte is God welgevallig (Spreuken 15:8), het gebed van de rechtvaardigen verhoort Hij (Spreuken 15:29). Wat zal het een huwelijk ten goede komen als de gebeden van beiden, man en vrouw, oprecht en rechtvaardig zijn.
1 Petrus 3:8-9 Ten slotte, wees allen eensgezind, vol medeleven, heb de broeders lief, wees barmhartig en vriendelijk. 9. Vergeld geen kwaad met kwaad of laster met laster, maar zegen daarentegen, omdat u weet dat u daartoe geroepen bent, opdat u zegen zult beërven.
wees allen eensgezind, vol medeleven....... nadat Petrus instructies geeft voor het huwelijk, richt hij zich vervolgens op de gelovige gemeenteleden. Hij roept ze op om eensgezind te zijn. We ervaren allemaal dat dit niet gemakkelijk is.
Het woord “duivel” stamt van het Griekse “diabolos” (διάβολος), het betekent "lasteraar, aanklager, iemand die alles door elkaar gooit'. Hij lijkt een 'engel van het licht', maar ondertussen probeert hij overal twijfel, verwarring, vijandigheid en onrust te zaaien. Hij probeert de gelovigen uit elkaar te drijven. Het enige, juiste wat er tegenover kunnen stellen is de oproep van Yeshua: "blijf in Mij, want zonder Mij kunt u niets doen!" (Joh. 15:4-5).
Wees eensgezind in Yeshua zoals de Bijbel over Hem spreekt! Versla satan met Gods Woord! Natuurlijk zijn we allen verschillend. We hoeven het niet over alles eens te zijn, als het om alledaagse dingen gaat. Als we maar vasthouden aan het fundament van Gods Woord. Verschillend zijn is juist het mooie van Gods schepping. Elke cel van je lichaam is anders en elk heeft zijn eigen rol. Maar in elke cel in je lichaam staat dezelfde DNA-code geschreven, het masterplan voor het hele lichaam. Elke cel in je lichaam heeft dezelfde 'geest'. We hebben elkaar nodig voor het goed functioneren van het lichaam van Christus. Daarom is het meeleven zo kenmerkend voor die gemeente. Het betekent, dat je jezelf in het leven of in een situatie van een ander kan verplaatsen, dat je - waar nodig - medelijden met een ander hebt. Dat je mee voelt, mee leeft, mee lijdt.
Wat zal daar een kracht van uitgaan naar de wereld om ons heen. Maar ook..... wat zien we soms nog zo weinig van die waarheid in praktijk gebracht. Hier en daar is er wat van te proeven, maar satan slaagt er al gauw in om, dat wat goed is, krachteloos te maken. Wat valt hij de gelovigen aan, vooral nu duisternis zich over de wereld verspreidt! Uit onszelf kunnen we niets doen. Maar Yeshua is onze kracht. Door Hem kunnen we stand houden. We zien uit naar het Koninkrijk van God, zodat we ten volle onder leiding van Koning Yeshua zullen staan. We verlangen naar die vrede, naar gerechtigheid naar die liefde. En met Gods hulp zullen we deze gedragsregels van het Koninkrijk uitdragen
Johannes 13:34-35 Een nieuw gebod geef Ik u, namelijk dat u elkaar liefhebt; zoals Ik u liefgehad heb, moet u ook elkaar liefhebben. 35. Hierdoor zullen allen inzien dat u Mijn discipelen bent: als u liefde onder elkaar hebt.
Vergeld geen kwaad met kwaad of laster met laster....... Als een gelovige kwaad overkomt, moet hij goed doen en geen kwaad ondernemen. Dat is hetzelfde als wat Paulus zegt "Laat u niet overwinnen door het kwade, maar overwin het kwade door het goede" (Romeinen 12:21).
Ook laster, kwaadsprekerij is zo verwoestend voor een gemeenschap in Christus. Dat moet radicaal gestopt worden in plaats van laster daar tegenover te zetten.
maar zegen daarentegen, omdat u weet dat u daartoe geroepen bent, opdat u zegen zult beërven........ zegenen, dat is het goede van God over iemand uitspreken. Zoiets als wat Yeshua deed in de 'zaligsprekingen'. "Zalig bent u als......." Of de zegen waarmee Petrus deze eerste brief beëindigt: "Vrede zij u allen, die in Christus Jezus bent".
Petrus zegt hier dat we ook geroepen zijn om te zegenen. Toch kan het ook een soort cliché worden.
Het Spaanse ‘adios’ en het Franse ‘adieu’ betekenen allebei iets als ‘ik beveel je bij God aan’. En het Engelse ‘goodbye’ is een samenvoeging van ‘God be with you’. Allemaal wensen waarin mensen bewust of onbewust elkaar zegenen. Tegen iemand die zondigt zeggen we niet "Gods zegen!". Dat kan niet! In zo'n geval moeten we zeggen: "bekeer je!". Een zegen heeft pas echt waarde als Gods heerlijkheid daarin zichtbaar wordt, als God onze lofprijzing aanneemt of als ongelovigen Gods grootheid in ons zien en van ons horen.
Er is nog een andere vorm van zegenen die verband houdt met:
Lukas 6:27-28 Maar Ik zeg tegen u die dit hoort: Heb uw vijanden lief; doe goed aan hen die u haten. 28. Zegen hen die u vervloeken, en bid voor hen die u belasteren.
Het zegenen van hen die je vervloeken en het liefhebben ervan is een moeilijk onderwerp. Toch kende men die praktijk al in het Eerste Testament, maar wel op een andere manier dan we zouden verwachten. Indertijd sprak Aviel Schneider uit Jeruzalem, hoofdredacteur van het tijdschrift “Israël Today”, daarover, tijdens een livestream uitzending van Christenen voor Israël. Je kunt het lezen onder deze link.
1 Petrus 3:10-12 Want wie het leven wil liefhebben en goede dagen zien, die moet zijn tong weerhouden van het kwaad, en zijn lippen van het spreken van bedrog; 11. die moet zich afkeren van het kwaad en het goede doen; die moet vrede zoeken en die najagen. 12. Want de ogen van de Heere rusten op de rechtvaardigen, en Zijn oren zijn gericht op hun gebed; maar het aangezicht van de Heere is tegen hen die kwaad doen.
Want wie het leven wil liefhebben en goede dagen zien........Petrus schrijft dit naar aanleiding van Psalm 34:12-16. Onder een goed leven verstaat een gelovige niet een makkelijk of rijk leven, maar een leven met een goed geweten en een eeuwige hoop. Het goede leven hoeft een gelovige niet te bereiken door het toepassen van listige handgrepen. Je ziet zulke praktijken duidelijk in de reclame en bij de verkiezingen, maar het gebeurt op alle terreinen. Je zet een ander in een negatief daglicht om wat je zelf wil bereiken in de schijnwerpers te zetten. De ander wordt naar beneden gehaald om daaruit voordeel te behalen. Als iemand betrouwbaar te werk gaat lijkt het vaak dat het ten koste van zichzelf gaat. Maar God zal hem zegenen en recht verschaffen.
de ogen van de Heere rusten op de rechtvaardigen...... de rechtvaardige zet zich niet in voor wat de wereld 'het goede' noemt. Hij zet zich in voor Hem die goed is (Lukas 18:19). Hij rijdt misschien niet in de mooiste auto en woont niet in een riante villa. Hij is vol blijdschap en dankbaarheid om datgene wat en omdat hij het uit de hand van de HEER heeft ontvangen. Hij beseft dat Gods oog op hem rust en dat God zijn gebeden verhoort. De goddelozen hebben geen vrede (Jesaja 48:22; Jesaja 57:21).
1 Petrus 3:13-17 En wie is het die u kwaad zal doen, als u navolgers bent van het goede? 14. Maar als u ook zou moeten lijden vanwege de gerechtigheid, dan bent u zalig. En wees niet bevreesd zoals zij bevreesd zijn, laat u niet in verwarring brengen, 15. maar heilig God, de Heere, in uw hart; en wees altijd bereid tot verantwoording aan ieder die u rekenschap vraagt van de hoop die in u is, met zachtmoedigheid en ontzag. 16. En heb een goed geweten, opdat in datgene waarin zij kwaad van u spreken als van kwaaddoeners, zij beschaamd gemaakt worden die uw goede levenswandel in Christus belasteren. 17. Want het is beter te lijden – als God dat wil – terwijl u goeddoet dan terwijl u kwaad doet.
En wie is het die u kwaad zal doen, als u navolgers bent van het goede........? Bij het lezen van het vorige vers zou je kunnen denken dat alles in dit tijdsbestek wel goed met je zal gaan als je trouw en integer bent. Je zou kunnen denken dat je niets kan overkomen. Wat Petrus in dat vers duidelijk maakt is dat God aan de zijde van de rechtvaardige is. Toch kan het zijn dat je, terwijl je goeddoet en rechtvaardig leeft, geen goede dagen ziet. Soms lijkt zelfs het omgekeerde waar te zijn van wat Petrus hier zegt, want je ziet dat mensen die goeddoen, lijden en dat mensen die kwaaddoen, het goed hebben. Asaf zegt in Psalm 73:3 want ik was jaloers op de dwazen, toen ik de vrede van de goddelozen zag. In het vervolg: Psalm 73:12-28 zegt hij van de mensen die het zo goed hebben ten koste van de rechtvaardigen, dat God hen op gladde plaatsen zet en hen in verwoesting doet vallen (vers 18). Je kunt beter niet aan de kant staan van hen die nu een grote mond hebben, want zij zullen daarna geoordeeld worden en in de hel zijn. Het is beter aan de kant van Yeshua te zijn en te lijden, om straks in Zijn heerlijkheid te delen.
als u ook zou moeten lijden vanwege de gerechtigheid, dan bent u zalig...... er komt een eeuwigheid waarin de rechtvaardige na deze tijd van lijden hersteld zal worden. Wij kunnen pas uit deze zondige wereld bevrijd worden als we door lijden tot heerlijkheid komen.
wees niet bevreesd zoals zij bevreesd zijn, laat u niet in verwarring brengen......
De zondaars hebben angst in dit leven. Angst komt voort uit gebrek aan liefde voor God. De rechtvaardige heeft ondanks het lijden een goed geweten en is bevrijd van angst. Dat je minder succes hebt komt niet omdat jij onverstandig te werk bent gegaan. Satan probeert je zo te verwarren. Laat je dat alsjeblieft niet wijsmaken. Het komt omdat onrechtvaardigen in de wereld de dienst uitmaken, in de overheid, in het zakenleven en in kerken, overal. Jij zit daartussen als rechtvaardige. Heilig God in je hart! Prijs Hem omdat je bij Hem hoort!
wees altijd bereid tot verantwoording aan ieder die u rekenschap vraagt van de hoop die in u is....... getuig vrijmoedig van de vrede van God die alle verstand te boven gaat. De vrede die de zogenaamde hoogvliegers missen. Maar ook voor hen is die hoop, die vrede beschikbaar. Getuig maar, met zachtmoedigheid en met het gezag van Gods Geest!
Want het is beter te lijden – als God dat wil – terwijl u goeddoet dan terwijl u kwaad doet.
1 Petrus 3:18-22 Want ook Christus heeft eenmaal voor de zonden geleden, Hij, Die rechtvaardig was, voor onrechtvaardigen, opdat Hij ons tot God zou brengen. Hij is wel ter dood gebracht in het vlees, maar levend gemaakt door de Geest, 19. door Wie Hij ook, toen Hij heenging, aan de geesten in de gevangenis gepredikt heeft, 20. namelijk aan hen die voorheen ongehoorzaam waren, toen God in Zijn geduld nog eenmaal wachtte in de dagen van Noach, terwijl de ark gebouwd werd, waarin weinige – dat is acht – mensen behouden werden door het water heen. 21. Het tegenbeeld daarvan, de doop, behoudt nu ook ons. Maar niet als een verwijderen van het vuil van het lichaam, maar als vraag aan God van een goed geweten, door de opstanding van Jezus Christus, 22. Die aan de rechterhand van God is, opgevaren naar de hemel, terwijl de engelen, machten en krachten Hem onderworpen zijn.
Want ook Christus heeft eenmaal voor de zonden geleden....... terugkomend op het vorige vers: Yeshua heeft, meer dan wie ook, geleden omdat Hij het goede, het allerbeste deed! Hij was rechtvaardig, maar wilde lijden voor onrechtvaardigen, om hen te behouden, zodat ze niet de eeuwige straf zouden moeten ondergaan. Ons eigen lijden kan ons niet van onze zonden bevrijden. Daarom is het offer van Yeshua het offer dat God het meest zal behagen. Om dit offer te brengen moest Hij gedood worden en dat kon alleen maar als Hij in een menselijk lichaam op aarde kwam.
Hij is wel ter dood gebracht in het vlees, maar levend gemaakt door de Geest..... Yeshua is gedood naar zijn vernederende menselijke natuur, maar opgewekt in zijn goddelijke natuur. Zo zal het ook gaan met hen die in Christus gestorven zijn.
door Wie Hij ook, toen Hij heenging, aan de geesten in de gevangenis gepredikt heeft....... het blijkt dat Yeshua, in de periode tussen zijn sterven en opstanding, in de geest neerdaalde in de hades en daar het oordeel bekend maakte aan de geesten van hen die in de tijd vóór de zondvloed ongehoorzaam waren geweest. Waarom dit gebeurde is niet zo duidelijk. Het waren gestorven ongelovigen: geestelijke gevangenen van de satan.. Noachs tijdgenoten zijn een voorbeeld van verzet tegen de prediking van het Evangelie, zijn werden beheerst door demonische machten. Zulk verzet zien we ook vandaag de dag nog. Maar wie zich blijven verzetten, zullen beschaamd staan bij de terugkomst van Yeshua.
Het tegenbeeld daarvan, de doop, behoudt nu ook ons....... een 'tegenbeeld' is hier bedoeld als een schaduw van de geestelijke werkelijkheid. De doop heeft raakvlakken met de zondvloed. Het is een ‘bede van een goed geweten’ waardoor de gelovige behouden wordt uit het verderf waarin de hele wereld door de zonde vergaat. De verhoring van dit gebed om een goed geweten is mogelijk geworden door de opstanding van Yeshua.
Petrus wijst erop dat de essentie van onderdompeling niet de fysieke verwijdering van vuil van het lichaam is, maar de geestelijke verandering die plaats vindt en gepaard gaat met de fysieke gebeurtenis: iemands gebed om een goed geweten te houden tegenover God. Dit is mogelijk geworden door de opstanding van Yeshua de Messias, die Zijn Heilige Geest naar hen zond. (Joh. 14:16; Joh.16:7; Hand. 1:8), Yeshua ging naar de hemel om voor hen te bemiddelen (Heb. 7:25).
Die aan de rechterhand van God is, opgevaren naar de hemel....... Petrus tekent hier Yeshua's verhoging aan de rechterhand van God de Vader (Math. 22:42 - Hand. 7:55-56) als het gevolg van de volledige overgave aan God in Zijn lijden om de mensheid te redden. Alle geschapen geesten, (engelen, krachten en machten) zijn aan Hem onderworpen. Yeshua ontving door Zijn lijden om het goede te doen, de ultieme triomf. Zijn voorbeeld bemoedigt ons om in praktijk te brengen wat Petrus ons leert in 1 Petrus 3:9: dat als we lijden omdat we goed doen, we een zegen zullen beërven.
Ida