Jesaja 45 - Kores, de gezalfde van God

De HEERE belooft door Kores volken neer te werpen ter wille van Jakob, Zijn knecht, Israël door Hem uitverkoren. Koning Kores van Perzië zal Babel innemen en de Joden verlossen. Hierin is Kores een beeld van wat eens de Messias zal doen. YAHWEH is een God die zich verborgen houdt. Maar wie rondkijkt met geestelijke ogen ziet hoe Hij koningen en machthebbers naar Zijn hand zet en dat de ontwikkelingen verlopen zoals Hij Jesaja en andere profeten het liet voorzeggen. Daaruit blijkt Zijn rechtvaardige soevereiniteit. Het feit dat Jesaja al twee eeuwen van tevoren mocht prediken over deze Perzische koning, en zelfs de naam ervan kon benoemen, geeft aan dat God de gegevens die wij nodig hebben voor onze tijd ook in het Woord kunnen vinden. De nadruk ligt ditmaal niet op de schuld van het volk of de dreiging van de ballingschap naar Babel, maar dat er na Babel een weg is die verder gaat voor God en Zijn volk Israel. Een weg die ook open ligt voor de heidenen tot de einden der aarde (vers 22-23) en voor Hem zal elke knie zich buigen (vers 25)! 

Het is éénmaal vaker voorgekomen dat een heidense koning gezalfd werd. Dat was Hazaël van Syrië, hetgeen door Elia gebeurde (1 Koningen 19:15-16). De reden van deze zalving was blijkens vers 17 dat hij de Baäldienaars van de Karmel moest doden. 

die Ik vastgrijp bij zijn rechterhand, om de volken vóór hem neer te werpen...... het vastgrijpen bij de rechterhand van de koning wil zoiets zeggen dat God hem de kracht en de moed geeft om namens Hem te handelen. Hij geeft hem de macht om volken aan zich te onderwerpen. Uit alles blijkt dat het God is die het hart van de koning leidt als waterbeken, Hij leidt het overal heen, waar het Hem behaagt (Spreuken 21:1). 

Ik zal u geven schatten die in het duister zijn, verborgen rijkdommen....... de schatten die hier bedoeld zijn werden door de Babylonische vorsten buit gemaakt in andere landen en werden in Babel op geheime locaties bewaard. Maar YAHWEH heeft deze waardevolle schatten aan Zijn gezalfde koning Kores toebedeeld. Zulke buitgemaakte goederen werden gezien als een vergoeding voor de gemaakte kosten om oorlog te voeren.  Zo kreeg Nebukadnezar de buit van Egypte als vergoeding voor de inname van de stad Tyrus, na een 13 jarig beleg, wat een behoorlijk hoog kostenplaatje met zich had meegebracht (Ezechiël 29:18-20). Koning Kores moest ook goed beseffen dat het YAHWEH was die hem die overweldigende rijkdom had gegeven, opdat hij zou weten dat YAHWEH de HEERE is, de God van Israël, Die Kores bij zijn naam roept, .

Ter wille van Jakob, Mijn dienaar, Israël, Mijn uitverkorene.....  Kores was niet opgegroeid met het kennen van de God van Israël. Toch riep God hem en gaf hem zelfs een erenaam, maar de reden daarvan was de redding van Gods geliefde volk Israël, het nageslacht van Jakob met wie het verbond was bevestigd, kortom 'het uitverkoren volk', alles terwille van het volk dat God zo na aan het hart ligt! 

Ik ben de HEERE, en niemand anders, buiten Mij is er geen God. Ik zal u omgorden....... Kores is, zoals de meeste heidenen, opgegroeid met het dienen van afgoden, in ieder geval kende hij YAHWEH oorspronkelijk niet. Hij moest goed weten dat hij de overwinningen aan de God van Israël zou toeschrijven en niet aan de afgoden. Want buiten deze God is er geen God! Deze God zal Kores omgorden: omgorden betekent in figuurlijke zin: gereed zijn voor het werk. Letterlijk is de betekenis het lange kleed omhoog brengen in de gordel, zodat men zich vrij kan bewegen. Hier wordt bedoeld dat God Kores klaar maakt voor zijn taak.

opdat men zal weten, vanwaar de zon opkomt tot waar zij ondergaat....... we zien hier dat het ook de bedoeling is dat de hele aarde ervan zal horen en de enige God de eer zal geven. Er zijn dus drie doelen waarom Kores wordt ingeschakeld:

Ik formeer het licht en schep de duisternis........ ik las hierover het volgende: de reden van deze formulering heeft waarschijnlijk te maken met het feit dat er geen twee goden of krachten in de hemel zijn: één goede en één slechte, zoals in de dualistische 'yin en yang'-zin. “Cyrus was een Perzische vorst, en de Perzen hadden een dualistisch beeld van God en de wereld. Hun goede god noemden ze Ahura-mazda en de boze god Angra-mainya. De eerste had het licht geschapen, de tweede de duisternis.

Ik maak de vrede en schep het onheil........ Satan is niet Gods tegenpool en is dat ook nooit geweest.Er is één God.Hij is niet deauteurvan het kwaad; het kwaad is nooit ‘oorspronkelijk’, maar altijd een perversie van een bestaand goed. Toch staat God het kwaad toe, en Hij gebruikt het om Zijn eeuwige doel te bereiken: het samenbrengen van alle dingen in Jezus (Efeziërs 3:8-11en Efeziërs1:9-10).                                                  Ik, de HEERE, doe al deze dingen.

Wee hem die het tegen zijn Formeerder opneemt......... De HEERE wijst hen terecht die vinden dat God anders had moeten handelen dan Hij heeft gedaan. Zouden de hoorders er moeite mee hebben dat God hen door een heiden laat bevrijden?

Zal het leem soms tegen zijn formeerder zeggen: Wat maakt u......? Een mens mag zijn Maker niet ter verantwoording roepen, net zomin het leem iets mag zeggen tegen de pottenbakker.

Wee hem die tegen zijn vader zegt: Wat verwekt u.......? We gaan toch ook niet onze vader of moeder beschuldigen omdat zij ons hebben voortgebracht? Zo mogen we ook niet tegen Gods bestuur ingaan. Als je soms vragen daarover hebt mag je dat uiten tegen God, mits je in eerbied Zijn autoriteit erkent en er een liefdeband is. Dat is wat anders dan opstand tegen God. 

In deze verzen worden de waarschuwende woorden "Wee hem" tweemaal gezegd! Daarmee wordt de nadruk erop gelegd dat we dit heel serieus moeten nemen. 

Zo zegt de HEERE, de Heilige van Israël, zijn Formeerder...... deze uitdrukking formeerder zijn we zes keer in dit hoofdstuk tegengekomen. Ook dat God de Schepper is. Zijn handelen rekent Hij eveneens als scheppen. De nadruk ligt erop omdat niets of niemand dat van zichzelf kan zeggen. Hij is de Enige, de Unieke, de Verlosser, maar ook de Onderhouder van de Schepping. Alles is uit Hem, door Hem en tot Hem. Hem komt alle eer toe!

Zij hebben Mij naar de toekomstige dingen gevraagd, zou u Mij bevel geven aangaande het werk van Mijn handen?

zonder betaling en zonder geschenk....... de HEERE wil niet dat er een overeenkomst wordt gesloten waarbij YAHWEH voor de verlossing van Zijn volk zou moeten betalen. Zo werkt Babel.  Gods plan staat vast. Alle hoogmoedige, domme tegenwerpingen zullen niets daaraan veranderen. Door Kores zal de HEERE Zijn volk daar brengen. Gods besluit staat vast! Dit zegt de HEERE van de legermachten.

Zíj zullen u navolgen, in boeien zullen zij overkomen en voor u zullen zij zich buigen...... de rollen worden eens omgedraaid. Eerst wordt Israël geboeid naar het land van zijn ballingschap gevoerd, maar later komen ze naar Israël en buigen ze voor het volk dat ze eerst onderdrukten. Het volk dat hen onderdrukte is nu het volk onder wiens  leiding ze zich stellen. Dan komt de profetie van Mozes tot vervulling:

Het spreekt vanzelf dat deze profetie in vervulling zal gaan als Gods Koninkrijk op aarde is gevestigd. Dan zullen de volken zeggen: "Voorzeker, God is bij u, en niemand anders; er is geen andere God!"
U bent een God Die Zich verborgen houdt, de God van Israël, de Heiland....... De natuurlijke mens ziet God niet en merkt niets van Zijn bestaan. Dat geldt helemaal voor de eerder genoemde heidenen. Maar zij die zoeken, zij die doorzien in de schepping dat er een onbegrijpelijke macht is die leven geeft, voor hen blijft God niet verborgen. Bij hen ontstaat er een zekerheid van Zijn bestaan en ze begrijpen dat dit de God van Israël is die een Redder van mensen is.  Voor degenen die alles van zichzelf of van afgoden, zoals poitiek, religie, geld enz. verwachten blijft het handelen van God verborgen. Jesaja profeteert daarover: Zij allen zullen beschaamd en ook te schande worden, tezamen zullen zij met smaad weggaan, de makers van afgodsbeelden. 
Het ware Israël wacht echter een eeuwige verlossing. U zult niet beschaamd en niet te schande worden, voor eeuwig niet, nooit!

Want zo zegt de HEERE...... we lezen dit vaker in deze hoofdstukken en iedere keer betekent dat weer een nieuw Godswoord. Hij maakt zich ook steeds weer bekend met het feit dat Hij de Schepper van de aarde is. God heeft vanaf het begin van de schepping een leefbare wereld voor ogen gehad.

Hij heeft haar niet geschapen opdat zij woest zou zijn......... Ik neem hier even de statenvertaling omdat die beter overeenkomt met het Hebreeuws: Hij heeft ze niet geschapen, dat zij ledig zijn zou......  Hier zegt God dat Hij het niet tevergeefs/ledig/ijdel heeft geschapen, en ijdel is hetzelfde Hebreeuwse woord voor leegte of vormloos: 'tohoe' dat in Genesis 1:2 ("tohoe wabohoe" = "woest en ledig") wordt aangetroffen. Hij heeft de aarde niet geschapen, opdat die woest en leeg zou blijven. God schept orde in de woestheid en ledigheid. Hij doet geen half werk, maar voltooit wat Hij eenmaal begonnen is. Als Schepper kan Hij zeggen:  Ik ben YAHWEH, en niemand anders.

Ik heb niet in het verborgene gesproken...... de HEERE spreekt niet zoals de afgoden in de buurlanden dat doen, door vage voortekenen of orakelspreuken. Als YAHWEH spreekt is dat duidelijk en in begrijpelijke woorden.

Ik heb tegen het nageslacht van Jakob niet gezegd: Zoek Mij tevergeefs........Hier geeft God de verzekering, dat Hij het gebed van Jakob's nageslacht zal horen. Als Jakob's benauwdheid komt blijkt dat Hij hen nooit heeft afgesneden. Ze hoeven niet te wanhopen. Als ze Hem zoeken zal Hij zich de Getrouwe betonen. de God van Jakob! Hij zal gerechtigheid spreken en wat billijk is bekend maken. 

Verzamel u, kom, treed tezamen naar voren.......  hier gaat het om de Israëlieten die weggevlucht zijn vanuit de heidenvolken. Het lijkt erop dat dit het moment is dat God geoordeeld heeft over de heidenvolken, waardoor Zijn volk in de vrijheid komt te staan. Dit slaat dus weer op het einde van deze bedeling.  Dit houdt ook verband met vers 22 "Wend u tot Mij, word behouden, alle einden der aarde".

Zij weten niets, zij die hun houten beelden ronddragen.......  men denkt dat de geest van goden in die houten beelden huizen. Maar de dragers beseffen niet dat ze de geest van god satan in zichzelf hebben toegelaten, die ze wijs maakt dat die beelden helpen. In feite worden ze geleid door die verkeerde geest in zichzelf. Die zal hun soms ook schijnbare goede resultaten laten zien, om nog verder van de ware God af te dwalen. Die houten beelden kunnen niets uitrichten, maar wel de geest van de demon die in de mens is, maar die ten doel heeft om je verloren te doen gaan voor de eeuwigheid. Dit is het tegenovergestelde van de verlossing die God aanbiedt in Yeshua de Messias.   
Wie heeft dit van oudsher doen horen? Wie heeft dat van toen af bekendgemaakt........?  Ja.... Wie heeft van oudsher de verlossing verkondigd aan de mensheid? Het kenmerk van Gods openbaring is het profeteren van wat er in de toekomst gaat gebeuren. Hij geeft ook te kennen hoe het vroeger was. De afgoden kunnen dit niet, want zij hebben de geschiedenis niet gevormd en zij vormen de toekomst niet. Alleen YAHWEH, de Schepper is degene die de tijden in Zijn hand heeft en die het wereldgebeuren bestuurt. Die, vanwege de ongehoorzaamheid van de mensen, ze overgeeft in handen van de satan, opdat ze zullen inzien dat er bekering nodig is. De acties van de antichrist, hoe moeilijk ook, zullen uiteindelijk resulteren ten goede van hen die deze God van Israël liefhebben (Romeinen 8:28).

Buiten Mij is er geen andere God, een rechtvaardig God, een Heiland; er is niemand behalve Ik....... de naam 'Heiland' kan ook vertaald worden met 'Verlosser'. God is rechtvaardig in Zijn handelen en daarom vereist Zijn gerechtigheid dat zondaars de dood moeten sterven. Maar..... God heeft geen behagen in de dood van de zondaar. Hij wil dat hij zich bekeert (Ezechiël 33:11)! 

Ik heb gezworen bij Mijzelf......... God heeft een eed afgelegd. Maar bij wie zweert Hij dan? Hij zweert bij Zichzelf. Er is geen enkele macht groter of hoger, dus zweert Hij bij Zijn eigen heilige naam en wezen. Dat deed Hij ook bij Abraham (Hebreeën 6:13-18).
dat voor Mij elke knie zich zal buigen, elke tong bij Mij zal zweren.........  eens komt het moment dat men voor God komt te staan, dan zal men van harte of met tegenzin zijn knieën voor Zijn Schepper buigen, waarmee ze Hem erkennen als de Allerhoogste (Filippenzen 2:10).  Dan valt de beslissing tussen leven en dood. Het 'zweren bij de HEERE' houdt erkenning in (Jesaja 48:1; Jesaja 65:16; Amos 8:14; Zefanja 1:5).   

Echter, in de HEERE zal gerechtvaardigd worden en zich beroemen heel het nageslacht van Israël........ook in dit hoofdstuk waar in vers 22 de einden der aarde werden opgeroepen, zien we de vervulling van Romeinen 11:25-26  'en zo zal heel Israël zalig worden'.  Het is het nageslacht van Jakob dat zal roemen in YAHWEH de God van Israël, gerechtvaardigd door het bloed van Yeshua, die Zelf ook de naam Israël draagt (Jesaja 49:3). Samen één in Hem, het Hoofd! 

Ida