Genesis 41 - Jozef en Asnat
In Genesis 41 (parasja Vajigasj) lezen we dat Asnat Jozefs vrouw wordt. Maar Asnat was toch een Egyptische en een dochter zelfs van de priester van On. Daar moest ik me meer in verdiepen en deel deze kapstok.
1. Wat zegt de tekst precies?
De kerntekst is Genesis 41:45:
“Farao gaf Jozef Asnat, de dochter van Potifera, priester van On, tot vrouw.”
En later:
Genesis 41;50 “Jozef werden twee zonen geboren, die Asnat hem baarde.”
2. Bestond er op dat moment een verbod op huwelijken met niet Isra|elieten?
Nee. Er bestonden Tora‑wetten over:
- geen huwelijken met Kanaänieten (Deut. 7),
- geen vermenging met afgoderij,
- geen vreemde vrouwen die het hart afleiden,
Deze wetten komen pas honderden jaren later, bij Mozes. Jozef leefde vóór Sinaï. Er is dus geen wet die hij op dat moment kon overtreden.
3. Hoe ging de familie van Jakob coor Sinaï om met huwelijken?
We zien een patroon:
Abraham wil geen Kanaänitische vrouw voor Isaak. (Genesis 24)
Isaak wil geen Kanaänitische vrouw voor Jakob (Genesis 28)
Maar huwelijken met bruiden uit andere volken komen wél voor
- Abraham met Hagar (Egyptisch)
- Abraham met Ketura
- Juda met een Kanaänitische vrouw (en dat wordt niet veroordeeld)
- Mozes later met een Midianitische vrouw (en dat wordt niet veroordeeld)
Conclusie: Het enige duidelijke familie‑taboe vóór Sinaï was: geen Kanaänitische vrouwen. Egypte valt daar niet onder.
4. Was Asnat een afgodische vrouw?
De tekst zegt:
We weten dus niet:
- haar vader was priester van On (Heliopolis),
- maar er staat nergens dat Asnat zelf afgoden diende.
- of zij de God van Jozef aannam,
- of zij haar achtergrond achter zich liet,
- of zij al dan niet gelovig was.
Dit is cruciaal! In Genesis 48:
Als dit huwelijk verkeerd was::
De tekst zwijgt — en dat zwijgen is veelzeggend. Als het een probleem was, zou de Tora dat benoemen (zoals bij Salomo’s vrouwen).
5. Hoe reageer Jakob op de zonen van Asnat?
Dit is cruciaal. In Genesis 48:
Als dit huwelijk verkeerd was:
Maar het tegenovergestelde gebeurt.
- Jakob adopteert Efraïm en Manasse als zijn eigen zonen,
- geeft hen een dubbele zegen,
- plaatst hen zelfs boven Ruben en Simeon.
- zou Jakob hen nooit opnemen als stamvaders,
- zou God dit nooit bevestigen,
- zou de Tora dit nooit zo positief neerzetten.
6. Waarom is dit geen vermenging van godsdiensten?
Omdat:
- Er is geen bewijs dat Asnat afgoden bleef dienen.
- Er is geen wet die Jozef overtrad.
- De vrucht van het huwelijk wordt volledig geheiligd.
- God gebruikt dit huwelijk in Zijn plan voor Israël.
De Tora veroordeelt huwelijken die het hart afleiden naar afgoden. Maar bij Jozef zien we:
- trouw,
- wijsheid,
- Gods Geest,
- en een gezin dat volledig in Israël wordt opgenomen.
- Er is geen spoor van afgodische invloed.
7. Waarom laat God dit toe?
Omdat Jozef in Egypte een unieke positie heeft:
Nuchtere conclusie:
Nee, dit is geen vermenging van volkeren of godsdiensten.
- hij is onderkoning,
- hij redt Egypte én Israël,
- hij is een voorafbeelding van de Messias die de volken binnenbrengt.
- Zijn huwelijk past in dat grotere plaatje.
- Er was geen wet die dit verbood.
- De Tora geeft geen enkel negatief commentaar.
- Jakob zegent de kinderen alsof ze zijn eigen zonen zijn.
- God gebruikt dit huwelijk in Zijn heilsplan.
Alles in de tekst wijst erop dat dit huwelijk geoorloofd, gezegend en vruchtbaar was.
8. Vervolgstudie: Efraïm en Manasse in de Schrift
a. Hun geboorte in Egypte — een bijbels signaal
Efraïm en Manasse worden geboren buiten het land, in Egypte (Genesis 41:50–52).
Dat is opmerkelijk, want:
- zij zijn de eerste stamvaders die niet in Kanaän geboren zijn,
- en toch worden zij volledig opgenomen in Israël.
Dit laat al iets zien van Gods bedoeling:
Israël is niet alleen een etnisch volk, maar een verbondsvolk dat God zelf vormt.
b. Jakobs adoptie — een unieke gebeurtenis
In Genesis 48 gebeurt iets dat nergens anders in de Bijbel voorkomt:
“Efraïm en Manasse zullen voor mij zijn als Ruben en Simeon.” (Genesis 48:5)
Jakob::
- adopteert de twee zonen van Jozef,
- geeft hen stamstatus,
- en plaatst hen op het niveau van zijn eigen zonen.
Dit betekent:
- Jozef krijgt een dubbele erfenis (twee stammen),
- Efraïm en Manasse worden volwaardige Israëlieten,
- hun Egyptische achtergrond speelt geen enkele negatieve rol.