English & other languages: click here!

Jeremia 51 (B) De eeuwige ondergang van Babel

Zoals eerder vermeld is de beschrijving van Jeremia geen verslag van de gebeurtenissen, al lijkt dat wel zo.  Je bent er, al lezend, als het ware bij aanwezig. Toch is het profetie, een weergave van wat God aan Jeremia liet zien. Je krijgt de indruk dat al dat geweld beschreven in hoofdstuk 50 en 51, binnen een vrij kort bestek van de verovering plaatsvond. Het is goed om dan daarbij Daniël 5 te lezen. Daniël was in Babel toen de Meden de Eufraat zo maar door konden lopen en de regeringsgebouwen binnen dringen, waar de koning en zijn gezelschap zich liederlijk bedronk aan wijn uit het tempelgerei van Jeruzalem.  Die machtsovername in 539 v.Chr. kostte vrijwel geen slachtoffers en ging ook niet gepaard met de vernietiging van de stad.

Toch blijkt later dat de stad vrijwel in puin ligt. In de tijd van Alexander de Grote – de Griekse wereldheerser rondom 300 v Chr. – is er een plan geweest om Babel opnieuw te herbouwen, maar hij stierf jong en het plan werd niet uitgevoerd. Maar dit feit geeft wel aan dat er van Babel in die tijd al niet veel  meer over was van de oude glorie. De stad is gaandeweg met de grond gelijk gemaakt.

Als Jeremia bericht over de verwoesting van Babel,  beschrijft hij dus de periode na de machtsovername, waarin er   vermoedelijk opstanden hebben plaatsgevonden, die hardhandig neergeslagen werden.


Ga naar hoofdstuk:  inleiding/index -  1 - 2 - 3 - 4 - 5 - 6 - 7 - 8 - 9 - 10 - 11 - 12 - 13 - 14 - 15 - 16 - 17 - 18 - 19 - 20 - 21 - 22 - 23(1) - 23(2) - 24 - 25 - 2627 - 28 - 29 - 30 - 31(1) - 31(2) - 3233 - 34 - 35 - 36 - 37 - 38 - 39 - 40 - 41 - 42 - 43 - 44 - 45 - 46 - 47 - 48(A) - 48(B) - 49(A) - 49(B) - 50(A) - 50(B) - 51(A) - 51(B) - 52 - Safan


Jeremia 51:33-35 Want zo zegt de HEERE van de legermachten, de God van Israël: De dochter van Babel is als een dorsvloer, het is tijd dat men die aanstampt. Nog even, en dan komt voor haar de oogsttijd. 34. Nebukadrezar, de koning van Babel, heeft mij verslonden, heeft mij verpletterd, hij heeft mij neergezet als een leeg vat. Hij heeft mij verzwolgen als een zeemonster, hij heeft zijn buik gevuld met mijn lekkernijen, hij heeft mij weggespoeld. 35. Laat het geweld mij en mijn familie aangedaan, komen op Babel, moet de inwoonster van Sion zeggen. Laat mijn bloed komen op de inwoners van Chaldea, moet Jeruzalem zeggen.


De dochter van Babel is als een dorsvloer, het is tijd dat men die aanstampt....... werd in het begin van dit hoofstuk het wannen van graan als oordeelsbeeld voor Babel gebruikt, nu is het een dorsvloer, die aangestampt moet worden. Wie weet levert dit een oogst op voor de ballingen uit Juda.

Nebukadrezar, de koning van Babel, heeft mij verslonden, heeft mij verpletterd, hij heeft mij neergezet als een leeg vat...... Intussen hebben er in Babel meerdere koningen kort geregeerd: Evil-Merodach , Nergal-Sarezer, Nabonidus en zijn zoon Belsazar. Nebukadnezar is er niet meer, maar zijn naam is kenmerkend verbonden met de gruwelen die Juda heeft ondergaan. Hij vernederde de ballingen op allerlei manieren: verslonden, verpletterd, verzwolgen, weggespoeld en neergezet als een leeg vat en zijn buik gevuld met de lekkernijen van Juda. Dat laatste slaat op de plunderingen in Jeruzalem. 

Laat het geweld mij en mijn familie aangedaan, komen op Babel...... ze zullen er nu behagen in hebben als Babel hetzelfde overkomt. Jeruzalem wordt opgeroepen Babel en de inwoners van Chaldea met bloed te vervloeken.
Ook hier zien we weer, wat betreft het bloed en de vergelding van het aangedane kwaad parallelteksten in Openbaring: 

Openbaring 17:6 En ik zag dat de vrouw dronken was van het bloed van de heiligen, en van het bloed van de getuigen van Jezus. En ik was bovenmate verwonderd toen ik haar zag. .

Openbaring 18:6 Vergeld haar zoals zij ook u vergolden heeft, en vergeld haar dubbel naar haar werken. Schenk in de drinkbeker waarin zij voor anderen ingeschonken heeft, voor haar het dubbele in.

Het is duidelijk dat wat hier in Babylon gebeurd is een voorbode is van het oordeel dat straks over de aarde komt. Als er staat "ga uit Babel!" is dat een heel serieuze oproep. Je (eeuwig) leven hangt er van af.  Wij kunnen niet uit deze wereld stappen die vol is met Babel.

Maar we kunnen er wel geestelijk/innerlijk afstand van nemen en ons helemaal aan Yeshua toevertrouwen. We zijn wel in de wereld, maar niet van de wereld. We moeten geen deel hebben aan het denken en handelen van deze wereld, maar ons voeden met Gods Woord. Niet iedereen zal ons dat in dank afnemen. We zullen strijd en tegenstand ervaren. De HEERE zal ons door Woord & Geest de weg wijzen! 


Jeremia 51:36-40 Daarom, zo zegt de HEERE: Zie, Ik ga uw rechtszaak voeren en Ik zal zeker wraak voor u nemen. Ik zal zijn zee droogleggen en zijn bron doen opdrogen. 37. Babel zal worden tot steenhopen, een verblijfplaats van jakhalzen, een verschrikking en aanfluiting, zodat er geen inwoner meer is. 38. Tezamen zullen zij brullen als jonge leeuwen en grommen als leeuwenwelpen. 39. Als zij verhit zijn, zal Ik hun drank voorzetten; Ik zal hen dronken maken, zodat zij opspringen van schrik. Maar zij zullen een eeuwige slaap slapen, zij zullen niet ontwaken, spreekt de HEERE. 40. Ik zal hen afvoeren als lammeren ter slachting, als rammen met bokken.


Zie, Ik ga uw rechtszaak voeren en Ik zal zeker wraak voor u nemen......... God gaat Jeruzalem recht verschaffen. Hij zal Babels zee, waarmee blijkbaar de vele wateren bedoeld worden, doen opdrogen. (Jeremia 50:36)

Babel zal worden tot steenhopen, een verblijfplaats van jakhalzen, een verschrikking en aanfluiting, zodat er geen inwoner meer is............Saddam Hoessein was toen hij nog dictator was van Irak bezig met een zeer groot  project om het oude Babylon 

te herbouwen.  Hij was van plan om de hoofdstad van Irak, Bagdad te verplaatsen. Zijn plannen kwamen tot stilstand toen zijn geld opraakte en hij betrokken raakte bij de oorlog die hij voerde tegen de Verenigde Staten nadat hij Koeweit was binnengevallen. De plaats werd verder verwoest door Poolse soldaten die daar een basis bouwde nadat de Verenigde Staten de oorlog tegen Irak waren begonnen na de aanslagen op 11 september. Het project was gedoemd te mislukken. In de Bijbel staat dat  Babylon nooit meer herbouwd zou worden en dat het eeuwig en voor altijd een gebied voor jakhalzen zou zijn. Hoessein probeerde die profetieen te trotseren omdat hij dacht de reincarnatie te zijn van Nebudkadnezar.

Babel zal worden een verblijfplaats van jakhalzen, een verschrikking en aanfluiting, zodat er geen inwoner meer is...........

De stad is onleefbaar. (Jer. 50:13) Een dergelijke tekst vinden we opnieuw in Openbaring:

Openbaring 18:2 En hij riep uit met krachtige stem: Zij is gevallen, zij is gevallen, het grote Babylon, en een woonplaats van demonen geworden, een schuilplaats voor allerlei onreine geesten en een schuilplaats voor allerlei onreine en weerzinwekkende vogels.

Ik zal hen dronken maken, zodat zij opspringen van schrik....... dat gebeurde letterlijk in Babel. Toen het leger van de Meden Babel binnenviel zat Belsazar in zijn paleis in Babel zich met zijn gezelschap te bedrinken, gebruik makend van de geroofde geheiligde drinkbekers uit de tempel van Jeruzalem. Ze zijn inderdaad hevig geschrokken! (Daniël 5)

zij zullen een eeuwige slaap slapen, zij zullen niet ontwaken...... geen eeuwig leven, geen opstanding.....


Jeremia 51:41-48 Hoe is Sesach veroverd, de roem van heel de aarde ingenomen! Hoe is Babel tot een verschrikking geworden onder de volken! 42. De zee is tegen Babel opgerezen, met een menigte van zijn golven is het bedekt. 43. Zijn steden zijn tot een woestenij geworden, een dor land, een wildernis, een land waarin niemand woont en waar geen mensenkind doorheen trekt. 44. Ik zal Bel in Babel straffen, Ik zal wat hij verzwolgen heeft, uit zijn muil halen. De heidenvolken zullen niet meer naar hem toestromen. Zelfs de muur van Babel is gevallen! 45. Ga weg uit zijn midden, Mijn volk, laat ieder zijn leven redden vanwege de brandende toorn van de HEERE. 46. Anders zal uw hart week worden en zult u bevreesd worden door het bericht dat in het land gehoord zal worden. Want er zal een bericht komen in het ene jaar en daarna een bericht in een ander jaar, en geweld in het land, heerser tegen heerser. 47. Daarom zie, er komen dagen dat Ik de beelden van Babel zal straffen. Heel zijn land zal beschaamd worden, en in zijn midden zullen al zijn gesneuvelden liggen. 48. Hemel en aarde en al wat daarin is, zullen juichen over Babel, want vanuit het noorden zullen de verwoesters eropaf komen, spreekt de HEERE.


Hoe is Sesach veroverd, de roem van heel de aarde ingenomen............!  Sesach klinkt ons onbekend in de oren. Door meerdere uitleggers wordt aangenomen dat hier een codenaam voor Babel bedoeld wordt. Dat is ook logisch in het zinsverband. 

De zee is tegen Babel opgerezen, met een menigte van zijn golven is het bedekt....... Het woord ‘zee ‘ is niet goed te plaatsen. Het kunnen de vele wateren rondom Babel zijn, maar dat is nog geen  zee.  We kunnen het ook lezen zoals de Bijbel het op andere plaatsen beeldend gebruikt. Het is alsof een zee van vijanden Babel overspoelt. (zie Psalm 65:8 en Jesaja 17:12).

Ik zal Bel in Babel straffen, Ik zal wat hij verzwolgen heeft, uit zijn muil halen...... de God ‘Bel’ wordt voorgesteld als een verslindend dier. YHWH zal hem straffen in Babel. De god van wie de Babyloniërs dachten dat hij de overwinning kon garanderen, blijkt machteloos te zijn. Babels beroemde muur is gevallen. De heidenen zullen in de toekomst niet meer naar deze Bel toestromen, maar naar de tempel in Jeruzalem. (Jesaja 2:2)

Ga weg uit zijn midden, Mijn volk, laat ieder zijn leven redden vanwege de brandende toorn van de HEERE...... Hier weer die voortdurende roep, die zo indringend op Gods volk afkomt. Het is de redding van je leven, anders val je onder Gods toorn in het oordeel. Een oproep die ook zo indringend is voor onze generatie. (Openbaring 18:4)

Hemel en aarde en al wat daarin is, zullen juichen over Babel...... Het spreekt vanzelf dat dit juichen is om de ondergang van Babel. (Jeremia 50:46) Want er is geen redding voor dit satanisch systeem onder leiding van de antichrist. Babel heeft met andere volken gevochten, zoals met Israël. Babel heeft overwonnen en volken verdrukt. (Jer. 25:15-25) Nu is het zijn beurt om voorgoed het onderspit  te delven. In Openbaring lezen we ook over blijdschap in de hemel over de val van Babylon:

Openbaring 18:20 Verblijd u over haar, hemel, heilige apostelen en profeten, want God heeft uw vonnis aan haar voltrokken. 21. En een sterke engel hief een steen op als een grote molensteen, en wierp die in de zee, en zei: Zó zal Babylon, de grote stad, met geweld neergeworpen worden, en het zal nooit meer gevonden worden.


Jeremia 51:49-56 Zoals Babel geweest is tot een val voor de dodelijk gewonden van Israël, zo zullen in Babel de dodelijk gewonden van heel de aarde vallen. 50. U die ontkomen bent aan het zwaard, ga op weg, blijf niet staan. Denk vanuit verre landen aan de HEERE, laat de gedachte aan Jeruzalem opkomen in uw hart. 51. Zeg dan maar: Wij zijn beschaamd geworden, want wij hebben smaad gehoord, het schaamrood heeft ons gezicht bedekt, want vreemden zijn gekomen op de heilige plaatsen van het huis van de HEERE. 52. Daarom zie, er komen dagen, spreekt de HEERE, dat Ik zijn beelden zal straffen, en de dodelijk gewonden zullen kermen in heel zijn land. 53. Al klom Babel op naar de hemel, en al versterkte het de hoogte van zijn vesting, toch zullen van Mij uit verwoesters erover komen, spreekt de HEERE. 54. Hoor, geschreeuw vanuit Babel, een grote ramp vanuit het land van de Chaldeeën. 55. Want de HEERE is Babel aan het verwoesten en Hij zal het grote geluid eruit doen vergaan; want hun golven zullen bruisen als machtige wateren, hun gebruis zal klinken. 56. Want de verwoester zal erover komen, over Babel, en zijn helden zullen gevangen worden genomen, hun bogen zijn verbroken, want de HEERE is een God van vergeldingen, Hij zal het hem zeker vergelden.


Zoals Babel geweest is tot een val voor de dodelijk gewonden van Israël......  Babel heeft veel volken onderworpen, maar de HEERE rekent Babel vooral aan wat het met Israël heeft gedaan (vers 49). Omdat het Israël heeft doen vallen en daar velen dodelijk heeft gewond, daarom zullen er in Babel, in het hele wereldrijk, dodelijk gewonden vallen.

U die ontkomen bent aan het zwaard, ga op weg, blijf niet staan. Denk vanuit verre landen aan de HEERE, laat de gedachte aan Jeruzalem opkomen in uw hart........ Dit is een aanmoediging voor Israël, voor hen die niet door het zwaard van Nebukadnezar zijn gedood, om waar ze ook zijn aan de HEERE en aan Jeruzalem te denken(vers 50). Daar moet hun hart weer naar uitgaan.

Wij zijn beschaamd geworden, want wij hebben smaad gehoord....... het was voor de Judeeërs pijnlijk dat de tempel er zo vewoest bij lag. Vreemden zouden daarin ook het bewijs zien dat hun God hen verlaten of verworpen had. (1 Kon. 9:7-9) Ze schaamden zich, want ze hadden nu ook ervaren dat ze prediking namens God door Jeremia niet ter harte hadden genomen.

er komen dagen, spreekt de HEERE, dat Ik zijn beelden zal straffen...... de verwoesting van Babylon zou de totale onmacht van haar afgoden ten toon stellen.

Hoor, geschreeuw vanuit Babel, een grote ramp vanuit het land van de Chaldeeën...... de HEER is aan het verwoesten. Ze raken al hun zekerheden en vertrouwen in de goden kwijt, terwijl alles om hen heen wordt afgebroken. De inwoners schreeuwen het uit van ontreddering en angst. 

want de HEERE is een God van vergeldingen, Hij zal het hem zeker vergelden...... Het schreeuwen van de Babyloniërs zal overstemd worden door een nog veel groter geluid van de aanstormende legers die als machtige wateren bruisen (vers 55). De verwoester die over Babel komt, zal hun helden gevangennemen en elk verzet breken(vers 56). Babel heeft te maken met  YHWH als de God van de vergelding. God verschaft recht aan Zijn gunstgenoten.


Jeremia 51:57-58 Ik zal zijn vorsten, zijn wijzen, zijn landvoogden, zijn machthebbers en zijn helden dronken maken, en zij zullen een eeuwige slaap slapen en niet ontwaken, spreekt de Koning, van Wie de Naam HEERE van de legermachten is. 58. Zo zegt de HEERE van de legermachten: De brede muur van Babel zal zeker geslecht worden, en zijn hoge poorten zullen met vuur aangestoken worden. Zo hebben de volken zich voor niets moe gemaakt, de natiën voor vuur – en zij zijn afgemat.


Ik zal zijn vorsten, zijn wijzen, zijn landvoogden, zijn machthebbers en zijn helden dronken maken........ we hebben gelezen dat dit letterlijk gebeurde bij de inname van Babel. Maar het gebeurt ook geestelijk in de harten van onbekeerde koningen, politici, kerkleiders en professoren. 'Zij hebben hun loon al ontvangen' (Math.6:2c) en hebben geen deel aan opstanding en eeuwig leven. (Jer. 51:39 en Jer. 25:15-16)

De brede muur van Babel zal zeker geslecht worden, en zijn hoge poorten zullen met vuur aangestoken worden...... De Babyloniërs voelden zich onoverwinnelijk en veilig achter hun dikke muren (6 m dik en 3 m dik). Toch zullen de muren en poorten worden afgebroken en verbrand. Veel ballingen hadden meegewerkt aan de bouw ervan.

Intussen zijn de muren opnieuw opgebouwd en zijn ze vermeld op de Werelderfgoedlijst. 

Het naschrift van Jeremia's profetie tegen Babylon


Jeremia 51:59-60 Het woord dat de profeet Jeremia als opdracht gaf aan Seraja, de zoon van Neria, de zoon van Machseja, toen deze vanwege Zedekia, de koning van Juda, naar Babel ging, in het vierde jaar van zijn regering. Seraja nu was kwartiermeester. 60. En Jeremia schreef al het onheil dat over Babel zou komen op een boekrol, al deze woorden die geschreven zijn tegen Babel.


Het woord dat de profeet Jeremia als opdracht gaf aan Seraja........ Jeremia gaf die opdracht, maar deze kwam van YHWH!

Seraja, de zoon van Neria, de zoon van Machseja........ Serája is de zoon van Neríja, de kleinzoon van Machséja (Jer. 51:59) en de broer van Baruch. Seriah was de kleinzoon van de hogepriester Hilkia die het verloren boek van de wet in de tempel had ontdekt tijdens de regering van Josia. Seraja een Judese kwartiermeester (of kamerling). Hij werd later als balling met Zedekia, de koning van Juda, naar Babel gevoerd, maar in Ribla gedood, terwijl zijn zoon Jozadak werd meegevoerd naar Babylon. Net als zijn broer Baruch (Jeremia 32:12 ; Jeremia 36:1-10), diende Seraja als woordvoerder van Jeremia. (Net zoals Baruch is zijn naam gevonden op een oud zegel).

Seraja was de grootvader van Joshua-ben-Jozdak, de hogepriester bij de terugkeer uit ballingschap. Ondanks Seraja's gewelddadige dood, zou een andere familetak na een eeuw Ezra voortbrengen die met enkele duizenden Judeeërs naar Juda terugkeerde.

in het vierde jaar van zijn regering.........  Serája trekt in het vierde regeringsjaar van Zedekía naar Babel (593 v.Chr.). Dit was het jaar van het complot van Juda met andere volken rondom, om tegen Babylon in opstand te komen. Dit lezen we in Jeremia 27. Zedekia lijkt bij het complot betrokken te zijn geweest. 
Hoewel het complot mislukte, kreeg Nebukadnezars inlichtingendienst er lucht van en was er enige uitleg nodig. 


Jeremia 51:61-64 En Jeremia zei tegen Seraja: Zodra u in Babel komt, zult u het bezien en al deze woorden voorlezen, 62. en zeggen: HEERE, U hebt Zelf over deze plaats gesproken dat U hem zult uitroeien, zodat er geen inwoner meer in is, van mens tot dier, maar dat hij zal worden tot eeuwige woestenijen. 63. Dan zal het gebeuren, zodra u het voorlezen van deze boekrol beëindigt, dat u daaraan een steen zult binden en hem midden in de Eufraat zult werpen. 64. Dan moet u zeggen: Zo zal Babel wegzinken en niet meer boven komen, vanwege het onheil dat Ik erover zal brengen. En zij zullen afgemat zijn. Tot zover de woorden van Jeremia.


En Jeremia zei tegen Seraja: Zodra u in Babel komt, zult u het bezien en al deze woorden voorlezen....... Seraja moet van Jeremía een boekrol met profetieën over Babel aan Nebukadnezar voordragen (Jer. 51:61), evenals zijn broer dat voor Jeruzalem gedaan had (Jer. 36:5-16). Je ziet dus dat deze profetieën van hoofdstuk 50 en 51 al minstens 54 jaar eerder aan Jeremia werden geopenbaard. Hiermee werd aan Nebukadnezar de definitieve ondergang van Babel bekend gemaakt. 
dat u daaraan een steen zult binden en hem midden in de Eufraat zult werpen...... Na het voorlezen van de profetieën moet Seraja als profetische handeling de boekrol, verzwaard met een steen, in de Eufraat werpen. Die handeling staat symbool voor de ondergang van Babel.

Deze symbolische handeling vindt ook weer een opmerkelijke verbinding met het boek Openbaring:

Openbaring 18:21 En een sterke engel hief een steen op als een grote molensteen, en wierp die in de zee, en zei: Zó zal Babylon, de grote stad, met geweld neergeworpen worden, en het zal nooit meer gevonden worden.

Ruïnes van Babylon, gezien vanaf het zomerpaleis dat Saddam Hoessein bij de stad liet bouwen (Publiek Domein - US Navy)

Ida