English & other languages: click here!

Job 41 - vervolg over de Leviathan

De Leviathan wordt voorgesteld als een mythisch zeemonster, een symbool van ontembare kracht en chaos. God gebruikt de Leviathan om Job te laten zien hoe nietig de mens is tegenover de schepping. Na al de vragen in de vorige hoofdstukken zou je een antwoord van God verwachten. Job krijgt geen direct antwoord op zijn aanklacht, wel een indirecte reactie. Zijn blik wordt naar buiten gericht naar de ontzagwekkende schoonheid van de kosmos, waarin de mens niet centraal staat.

Hij ziet dat Gods wereld ontzagwekkend en fascinerend is,  God vervolgt zijn uiteenzetting over de leviathan waarbij opnieuw veel kenmerken van het dier aan de orde komen. 

Als we die allemaal lezen zullen er niet veel mensen zijn die dit dier durven naderen. Doen ze dat toch, dan gaan ze ten onder: een getrokken zwaard houdt geen stand, evenmin als een lans, een werphout of een harpoen. Job was enigszins bekend met deze mysterieuze wezens. In Job 3:8 noemt hij de Leviathan. Job had God  geprezen in zijn antwoord aan Bildad omdat Hij de "vluchtende slang" "Rahab" had doorboord, waarvan de naam in het Hebreeuws "hoogmoedig" betekent: "Door Zijn kracht heeft Hij de zee opgezweept,  en door Zijn inzicht heeft Hij Rahab neergeslagen. Door Zijn Geest kreeg de hemel schoonheid;  Zijn hand heeft de snelle slang doorboord. " (Job 26:12-13) Rahab is de naam van een mythologisch monster: een slang of een draak. 

Enkele kenmerken:

 Fysieke kenmerken

  • Onkwetsbare huid: Zijn huid is zo hard dat geen speer, zwaard of harpoen hem kan doorboren.
  • Schubben als pantser: De schubben zitten zo dicht op elkaar dat er geen lucht tussen komt—een perfect pantser.
  • Krachtige kaken: Zijn tanden zijn angstaanjagend en zijn bek is een val van de dood.
  • Vlammen en rook: Uit zijn bek komen vlammen, vonken en rook—alsof hij vuur ademt.
  • Ogen als de dageraad: Zijn ogen stralen als de morgen—een beeld van dreigende majesteit.

 Gedrag en kracht

  • Ongetemd: Geen mens kan hem temmen of als huisdier houden. Hij is geen speelbal.
  • Onverschrokken: Hij lacht om speren en zwaarden. Zelfs de sterksten sidderen voor hem.
  • Beheerst de zee: Hij maakt de diepte kolkend als een pot en laat een glinsterend spoor achter—alsof hij de zee in vuur zet.

Symboliek

  • Chaos en macht: Leviathan staat symbool voor krachten die buiten menselijke controle vallen.
  • Gods superioriteit: Alleen God kan Leviathan beheersen. Dit onderstreept Gods almacht tegenover Job.
  • Trots en hoogmoed: Leviathan wordt ook gezien als een beeld van trots—een kracht die alleen door God kan worden neergehaald.

Job 41:1-3
3. Niemand is zo onverschrokken dat hij hem wakker maakt; wie is dan degene die staande kan blijven voor Mijn aangezicht?
2. Wie treedt Mij tegemoet, zodat Ik het hem zou vergelden? Wat onder heel de hemel is, is van Mij.
3. Ik zal niet zwijgen over zijn ledematen, over zijn geweldige kracht, en over de fraaiheid van zijn gestalte.

Niemand is zo onverschrokken dat hij hem wakker maakt...... niemand haalt het in zijn hoofd om zo'n bedreigend wezen wakker te maken. Maar wie is dan degene die staande kan blijven voor Mijn aangezicht.......? hoe zit het dan met je houding tegenover de almachtige God, de Schepper van de Leviathan? Die God is heus niet zo aardig zoals men hem vaak beschrijft; als Iemand die het kwade wel door de vingers ziet. Job heeft Gods terughoudendheid ook ervaren, niet vermoedend wat daar de oorzaak van was. De God van de Bijbel vraagt erkenning van Zijn allerhoogste positie en stelt voorwaarden van gerechtigheid die we in de Bijbel kunnen lezen. 

Wie treedt Mij tegemoet, zodat Ik het hem zou vergelden........? Je kunt geen rechten bij God opeisen. Hij is niemand iets schuldig. Maar wie Hem kent en Hem liefheeft weet dat Hij een overvloedig gevende God is. Zelfs als er zaken zijn die Hij je - zoals dat voelt - onthoudt, dan heeft Hij daar een hele goede reden voor, en Hij hoeft zich niet te verantwoorden. Ook daarin zoekt Hij het beste voor Zijn Koninkrijk maar heeft ook jou op het oog.  Alles wat onder heel de hemel is, is van Mij..........zegt God, daarom kunnen wij niets eisen maar ook niets geven, want alles waarover we beschikken is van Hem. 

Job 41:3-8
3. Ik zal niet zwijgen over zijn ledematen,
over zijn geweldige kracht,
en over de fraaiheid van zijn gestalte.
4. Wie zou de bovenkant van zijn gewaad durven opslaan?
Wie durft zijn dubbele pantser te benaderen?
5. Wie kan de deuren van zijn gezicht openen?
Rondom zijn tanden is verschrikking.
6. Zeer machtig zijn zijn sterke schilden,
elk gesloten als met een nauwsluitend zegel.
7. Het ene zit zo dicht op het andere,
dat de wind er niet tussen kan komen.
8. Zij kleven aan elkaar,
zij grijpen in elkaar en kunnen niet gescheiden worden.

Ik zal niet zwijgen over zijn ledematen........ nu gaat God de macht en glorie beschrijven van het bijzondere wezen dat door Hem geschapen is, en hij wijst daarbij op de details. Maar ook zijn kracht is zo geweldig. En zijn gestalte is indrukwekkend en fraai. Wie zou de bovenkant van zijn gewaad durven opslaan........?  volgens de studiebijbel kan dit ook betekenen "het afstropen of villen van de bovenhuid" (een soortgelijke taal constructie vindt men in Jes. 25:7 waar de sluier van de volken wordt weggenomen.) Wie durft zijn dubbele pantser te benaderen.......? Met zwaarden en harpoenen kom je daar niet doorheen. Wie kan de deuren van zijn gezicht openen......?  die muil durft geen mens aan te raken en dan die verschrikkelijke tanden die tevoorschijn komen. In de volgende drie verzen worden de schubben beschreven. Die sluiten zo dicht op elkaar aan dat wind en water er niet doordringt. Het grijpt zo nauw in elkaar zodat niets het uit elkaar kan trekken. 

Job 41:9-12
9. Zijn niesen laat een licht schijnen,
en zijn ogen zijn als de oogleden van de dageraad.
10. Uit zijn bek komen fakkels, vurige vonken ontsnappen eruit.
11. Uit zijn neusgaten komt rook, als bij een kokende ketel en een smeulend riet.
12. Zijn adem zet kolen in brand, uit zijn bek komt een vlam.

Het niezen van de Leviatan geeft lichteffecten en uit zijn bek komen vlammen te voorschijn. Zulke speeltjes zijn in plastic voor kinderen te koop, waarbij batterijtjes voor vuur- en lichteffecten zorgen. In het Amerikaanse occulte stripboek Batman wordt vaker over de Leviathan geschreven. Het is ook hier te vergelijken met een draak.

Ze verbeelden bovennatuurlijke, geestelijke en satanische machten die achter de aanwijsbare machten op aarde hun invloed uitoefenen. Deze creaturen waarmee God de strijd aangaat worden hier uitgebeeld in een wezen uit de mythologie.

Het zijn de  engelen die hun oorspronkelijke staat niet hebben bewaard, maar hun eigen woonplaats verlaten hebben (Judas 1:6).

Ze waren oorspronkelijk goed, mooi en voortreffelijk zoals God dat in Ezechiël 28 :13 over satan verwoordt: "U, toonbeeld van volkomenheid, vol wijsheid en volmaakt van schoonheid,  u was in Eden, de hof van God. Allerlei edelgesteente was uw sieraad: robijn, topaas en diamant, turkoois, onyx en jaspis, saffier, smaragd, beril en goud. Het werk van uw tamboerijnen en uw fluiten was bij u. Op de dag dat u geschapen werd, waren ze gereed.  Satan was een cherub die zijn vleugels beschermend uitspreidt en daarvoor was aangesteld. Totdat er onrecht in hem was gevonden.

Job 41:13-20
13. In zijn nek woont kracht; verschrikking springt voor hem uit.
14. De stukken van zijn vlees kleven samen; het is aan hem vastgegoten, onbeweeglijk.
15. Zijn hart is hard als een steen, ja, hard als de onderste molensteen.
16. Als hij zich verheft, zijn de sterken bevreesd; als hij doorbreekt, raken zij buiten zichzelf.
17. Treft iemand hem met het zwaard, dat houdt geen stand; geen speer, lans of pijl.
18. Hij beschouwt ijzer als stro, en brons als verrot hout.
19. Een pijl jaagt hem niet op de vlucht; slingerstenen worden voor hem veranderd in stoppels.
20. Knuppels worden door hem beschouwd als stoppels, hij lacht om het trillen van de werpspies.

In zijn nek woont kracht; verschrikking springt voor hem uit....... Aanvankelijk leek de beschrijving van God voor deze wezens niet vijandig. Hij zag daarin Zijn schepping, het werk van Zijn handen. Maar gaandeweg wordt dat anders. Dat er in die nek kracht woont (wat je overigens niet kunt zeggen van een spiritueel wezen) wijst op hardnekkigheid. Dat er verschrikking voor hem uit gaat is geen karaktertrek van een beschermende cherub. Deze Leviathan is gewoon wreed. Zijn vleeskwabben sluiten vast aaneen en zijn onbeweegiijk aan hem vastgegoten.

Een hart zo hard als steen is het tegenovergestelde van wie God is en hoe Hij wil dat wij zijn. God maakte zich bekend met de woorden dat Hij is: barmhartig, genadig, geduldig en trouw (Exodus 34:6). De onderste molensteen is vaak van basalt of graniet en ligt vast, in tegenstelling tot de bovenste die kan ronddraaien. Dat haalt de studiebijbel uit het woord יָצַק yatszaq. Het harde hart heeft te maken met verzet tegen God. Yahweh belooft dat het hart van steen van Israël vervangen zal worden door een hart van vlees. 

Als hij zich verheft, zijn de sterken bevreesd...... het laat zien dat hij iedereen de baas is. Niemand is tegen hem opgewassen. Daarom raken de sterktsten buiten zichzelf. Alleen in en door God kan een mens weerstand aan hem bieden.  Wat voor een wapen men tegen hem gebruikt, het zal niets uitrichten. Voor hem zijn al die strijdmiddelen niet meer als stro, brons en verrot hout. Het doet denken aan de krachten die Simson van God had gekregen. Hij werd geboeid met sterke pezen, maar die pezen knapten als hennepvezels die te dicht bij het vuur komen (Richt. 16:9). Hij liep met poortdeuren, die hij losgerukt had, op zijn nek van Gaza naar Hebron (Richt. 16:3).

Pijlen, slingerstenen, knuppels en de werpspies..... de Leviathan lacht erom. 

Job 41:21-23
21. Onder hem zijn scherpe scherven; hij spreidt zich als een dorsslede uit op de modder.
22. Hij laat de diepte koken als een pot; hij maakt de zee als een ziedende mengketel.
23. Achter zich verlicht hij het pad; men houdt de watervloed voor zilverwit haar.
← Lichtgevende algen.

Onder hem zijn scherpe scherven...... onder het lijf van de Leviathan zitten scherpe punten, waardoor hij, net als een dorsslede, voren trekt door de modder. Dit is een aanwijzing dat dit dier zich niet alleen in de zee bevindt, maar ook in rivieren en sloten, waar hij tegen de kant op moet klauteren. Door die "scherven" heeft hij houvast in de grond om niet terug te glijden. Het lijkt wel een horizontale dorsslede, gezien het feit dat hij die "dorsslede" uitspreidt. 

Hij laat de diepte koken als een pot....... hij zal wel flink buitelen en zwiepen met zijn staart om het water van de zee in beroering te brengen. Zo maakt hij de zee tot een ziedende mengketel. In zo'n mengketel werden kruiden gekookt en gemengd en er werd zalf in bereid. De zee werd zo onstuimig dat het vergeleken wordt met de borrelende en kokende massa in de mengketel. 

Achter zich verlicht hij het pad; men houdt de watervloed voor zilverwit haar....... Als Leviathan door het water zwemt, laat hij een lichtend spoor achter zich, zodat het net lijkt dat de waterdiepte bedekt is met zilvergrijze haren. Dit ziet men vaker in warmere streken waar eencellige algen dat effect geven als het water in beweging komt. Maar hier lijkt het een bovennatuurlijk verschijnsel.

Job 41:24 Op de aarde is niets met hem te vergelijken, die gemaakt is om zonder angst te zijn.
25. Hij kijkt neer op alles wat hoog is, hij is koning over alle trotse jonge dieren.

Op de aarde is niets met hem te vergelijken....... hieruit blijkt dat de Leviathan de verpersoonlijking van satan uitbeeldt. Hij is zonder angst want hij kan de mensen en de dieren beheersen. Hij is de aanklager bij God, hij heeft ook Job aangeklaagd. Hij is zelf uiterst hoogmoedig en is koning over allen die hoogmoedig zijn en hij verlicht een pad voor hen. Vandaag de dag leidt satan de hoogmoedigen en opstandigen op een pad naar de duisternis, weg van God.

Openbaring 12:3 En er verscheen een ander teken in de hemel. En zie: een grote vuurrode draak met zeven koppen en tien hoorns. En op zijn koppen zeven diademen.

Openbaring 12:9. En de grote draak werd neergeworpen, namelijk de oude slang, die duivel en satan genoemd wordt, die de hele wereld misleidt. Hij werd neergeworpen op de aarde en zijn engelen werden met hem neergeworpen.

Job inleiding -- Job> 1-  Job> 2 - Job> 3 -Job> 4 - Job> 5 -Job> 6 -Job> 7 Job> 8 -Job> 9 - Job> 10 - Job> 11 - Job> 12 - Job> 13 -Job> 14 - Job> 15 - Job> 16 - Job> 17 - Job> 18 - Job> 19 - Job> 20 - Job> 21 - Job> 22 - Job> 23 - Job> 24 - Job> 25 - Job> 26 - Job> 27 -Job> 28 -Job> 29 - Job> 30 - Job >31 - Job> 32 - Job> 33 - Job> 34 - Job> 35 - Job> 36 - Job> 37 - Job> 38 - Job> 39 - Job> 40 - Job> 41 - Job> 42 - Job - Epiloog